Háo danh từ các cụ hưu trí đến Bộ Giáo dục: dân tộc trẻ con đến bao giờ?

VNTB - Háo danh từ các cụ hưu trí đến Bộ Giáo dục: dân tộc trẻ con đến bao giờ?
Reply
bệnh háo danh, Giang Nam & Thi Đào, news, opposite, VNTB
30.9.17





Giang Nam & Thi Đào (VNTB) Tám mươi năm về trước, sớm nhìn thấy cuộc tiến hóa mau lẹ của nhiều dân tộc đương thời, thi sỹ Tản Đà đã phải than thở:


Dân hai lăm triệu ai người lớn
Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con.


Gần đây, cô giáo Trần Thị Lam nhìn thảm cảnh Formosa cũng đồng cảm với thi nhân tiền bối:


Đất nước mình ngộ quá phải không anh
Bốn ngàn tuổi mà dân không chịu lớn.


Dưới đây là câu chuyện nhỏ từ đó chúng tôi suy ra được một trong những lý do vì sao “Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con”.


Tổ hưu trí cuối đời vẫn háo danh


Chung cư tôi có một câu lạc bộ (CLB) bóng chuyền của người cao tuổi. Như chúng ta đều biết, bóng chuyền hơi cho người cao tuổi khác rất nhiều bóng chuyền da: Vỏ bóng bằng cao su nhẹ và mềm hơn bóng da nhiều, đánh nhẹ vào cũng nảy tưng tưng. Lưới thì thấp hơn. Luật chơi cũng đơn giản hơn bóng da nhiều, ví dụ, dùng tay chạm bóng cũng được… Đúng là bóng cho người già tập thể dục.

Tuy nhiên ban đầu vì ít người chơi nên chúng tôi chấp nhận cho cả các cháu thanh niên vào chơi (có tên trong CLB hoặc ngoài CLB đều được).Thực ra thanh niên mà chơi bóng chuyền hơi của người cao tuổi thì chẳng khác gì người lớn chơi bóng trẻ con. Họ đập, bỏ nhỏ sát lưới hay cuối góc sân thật quá dễ dàng. Nhiều bác còn bị họ đập những quả cường độ mạnh trúng mặt, cũng nguy hiểm. Tuy nhiên khi có ý kiến rằng các cụ hưu không nên chơi chung với thanh niên thì hầu hết không đồng tình, nhất là “ban chủ nhiệm” CLB. Lý do chính là thỉnh thoảng phường ta còn đi “thi đấu giao hữu” (chơi cho vui thôi, chẳng phải tranh lèo giật giải gì) với mấy đội láng giềng, nếu không có thanh niên chèn vào thì sao chơi lại người ta ?!


Thế là từ mục tiêu ban đầu – chơi bóng để rèn luyện sức khỏe tuổi già – trở thành mục tiêu thi đấu ăn thua. Đến nỗi những hôm ra sân đông, hầu hết các bậc huynh trưởng chỉ đứng xem, nhường cho các cháu thanh niên luyện tập để còn thi đấu! Nhiều cháu chẳng biết ý, chơi từ đầu đến cuối, chả nhường ai. Mà nếu các chú bác cùng chơi thì trái bóng vẫn bị các cháu giành gần hết, chỉ thỉnh thoảng được quả bóng lạc vô tình.


Tôi đã nhiều lần nêu ý kiến, rằng các cháu nên thành lập riêng đội bóng của mình (bóng da), chứ chơi với chú bác chẳng những chú bác khó chơi mà chính các cháu cũng không được rèn luyện đúng luật và đúng kỹ thuật. Chơi mãi như thế nó hỏng người đi. Thà rằng đi bộ thể dục còn hơn.


Thế nhưng ý kiến của tôi bị coi là “dở hơi”. Người ta nghĩ theo chiều hướng “thực dụng”: có lực lượng trẻ thi đấu, đem về thành tích, tốt quá còn gì. Không ai nghĩ rằng thành tích ấy thực ra là thành tích rởm và cũng chả để làm gì.


Bộ Giáo Dục cũng háo danh


Nghĩ đến cùng, việc Bộ giáo dục chăm lo giành các giải cao trong các kỳ thi toán quốc tế cũng tựa như các cụ hưu trí phố tôi.


Gần nửa thế kỷ tôi chứng kiến, từ hồi nhỏ đã vểnh tai nghe đài hăm hở báo tin đội tuyển Toán quốc tế của ta giành huy chương vàng, bạc, đồng. Thủ tướng hăm hở mời các cháu chiêu đãi và cổ vũ…Đến nỗi sau này đi học sư phạm, tôi cũng như nhiều đứa bạn chen chân đăng ký vào khoa Toán. Nhiều chục năm qua đi, rút cục qua vài chục đợt thi toán quốc tế, học sinh được giải đều biến mất tăm đi đâu hết. Môn toán học - nòng cốt của nền khoa học XHCN Việt Nam không thay đổi gì hết.


Rất nhiều nước giàu mạnh tiên tiến văn minh có đi dự thi cũng chỉ huy chương đồng. Nhiều nước chẳng thèm đi thi hoặc có đi thi giao lưu cho vui bạn bè.


Đội của nước người ta là đội nghiệp dư, chọn ngẫu nhiên, do các hiệp hội dân sự lập nên, giới thiệu đi thi như đi du lịch, giao lưu. Ai có tiền tài trợ đội tuyển để quảng cáo thì chọn thí sinh giỏi đi thi, không thì thôi. Trong khi đó đội của ta được chọn từ những học sinh ưu tú nhất, Bộ giáo dục chi ngân sách để luyện tập, dùi mài hết năm này qua năm khác, như kiểu nuôi gà chọi. Giải to nhưng quan trọng hơn, cuối cùng chẳng giải quyết được bài toàn nào cho đất nước. Những học sinh giỏi toán, ngoài khả năng giải những bài toán “hóc búa” như là một loại “games” đặc biệt, thì chả biết làm chuyện gì thay đổi nền kinh tế èo uột này.


Rút cục là mỗi năm toàn dân đều được “tự sướng” vào mỗi thời điểm công bố thành tích của học sinh Việt Nam tham gia thi toán quốc tế (có khi vật lý, hóa học, sinh học,… nữa). Năm nào cũng đầy những giải cao ngất ngưởng. Để rồi vẫn mỗi năm hàng chục nghìn dân Việt thất thểu kéo nhau ra nước ngoài làm cu-li, làm nô lệ tình dục cho cả những nước chẳng có học sinh nào được giải Toán quốc tế, kể cả Lào, Miên.


Trở lại thơ tiên tri Tản Đà, lại có câu:


Kể năm sinh nay đã bốn nghìn dư
Bước tiến hóa lừ đừ sau mọi kẻ.


Việt Nam “lừ đừ sau mọi kẻ”, đi xin thiên hạ từng đồng tiền bát gạo, nhưng chẳng mấy ai lấy làm lo lắng, nhục nhã; ngược lại, với mấy thành tích vớ vẩn thì cứ phổng mũi lên, nhất là trên phương tiện media đại chúng.


Dân tộc này từ trẻ con đến bạc đầu còn háo danh đến tận bao giờ?