Nguồn gốc bầy đàn

Chu Mộng Long - Nguồn gốc bầy đàn

Đăng bởi Elvis Ất on Tuesday, October 10, 2017 | 10.10.17



Gần đây khái niệm "bầy đàn" nằm trong cửa miệng, cửa mình của các ông quan văn hóa trịch thượng. Nó có giá trị ngang hàng một từ rủa sả vào đám đông mà họ cho là ngang hàng súc vật.






Mạng méo đủ loại thị phi thì vô thưởng vô phạt. Nhưng nó thốt ra từ cửa miệng có gang có thép của những ông như Phan Đình Tân, Thái Bá Tân... thì cần phải truy nguyên lịch sử của từ.


Từ "bầy đàn" nghĩa gốc và đang sử dụng chỉ dành cho động vật. Động vật sống có bầy đàn. Đó là tổ chức tự nhiên. Ở tổ chức tự nhiên đó, có con đứng đầu thống trị. Chẳng hạn như đàn sư tử có con Sư Tử Chúa, đàn ong có con Ong Chúa, đàn mối có con Mối Chúa... Cả bầy đàn phục tùng vô điều kiện Chúa của chúng, ngôn ngữ của loài người gọi là nô lệ.


Quần hôn tạp hôn là nguồn gốc sinh ra bầy đàn tự nhiên.


Con người ở trình độ văn hóa thấp, tổ chức xã hội của nó cũng không khác tự nhiên. Với trình độ đó, một tập thể hay một đám đông tồn tại không khác bầy đàn động vật. Tất cả bị thống trị bởi một kẻ độc tài. Đám đông hay tập thể đó có trách nhiệm lao động và nuôi dưỡng kẻ độc tài, và kẻ độc tài trở thành ông vua hưởng lạc.


Kẻ độc tài có quyền sinh quyền sát để điều khiển cả bầy đàn. Và như vậy, dù được gọi là người, bầy đàn kia vẫn chỉ có thể nói năng, hành động theo vô thức hay bản năng động vật. Nói khác, làm khác bị xem là thù địch và bị trừng phạt.


Vậy điều gì làm cho người Việt với niềm tự hào bốn nghìn năm văn hiến vẫn không thoát khỏi tình trạng bầy đàn để những ông quan văn hóa trên kia rủa sả đồng loại của mình như mạt sát động vật?


Sự thực khi đã tiến hóa thành người, không ai muốn mình sống bằng bản năng động vật. Nhưng nói theo cách Chí Phèo, ai cho nó làm người?


Dân khí bạc nhược, dân trí ngu si ắt ở trình độ bầy đàn. Tất cả do độc tài sinh ra.


Dấu hiệu bầy đàn mà mấy miệng nhà quan kia nói ra chủ yếu là đả kích vào hiệu ứng đám đông hay ném đá tập thể, cái mà dân gian gọi là a dua. Nguồn gốc của hành vi này có gốc từ các nhục hình thời trung cổ. Một kẻ bị cho là có tội, như đàn bà ngoại tình chẳng hạn, bị mang ra chợ hay quảng trường cho đám đông ném đá, cà chua và trứng thối. Vậy đích thị hiệu ứng bầu đàn được kích thích từ kẻ độc tài chứ không phải từ đám đông tự dưng nổi hứng.


Thời cải cách ruộng đất, hiệu ứng bầy đàn phát triển mạnh nhất trong lịch sử loài người. Toàn bộ nông dân đứng lên, không chỉ cùng nhau đấu tố địa chủ gian ác mà đấu tố luôn những địa chủ yêu nước, kéo theo con đấu tố cha, vợ đấu tố chồng. Hơn cả thời trung cổ vì sự nồi da xáo thịt đẫm máu. Hiệu ứng bầy đàn này từ đâu mà ra thì đi hỏi mấy ông Đội nhân danh cách mạng.


Cho nên, theo tôi, thay vì rủa sả vào đám đông bị gọi là bầy đàn ấy, hãy rủa sả vào những kẻ độc tài đã gây hiệu ứng bầy đàn. Và để con người thoát ra khỏi tình trạng bầy đàn phải kịch liệt chống độc tài. Lịch sử xã hội loài người khác lịch sử tự nhiên. Nó phải được kiến tạo trên nền dân chủ, tự do và bình đẳng. Ở đâu có tự do bình đẳng, ở đó hết bầy đàn.


Dấu hiệu bầy đàn đâu chỉ chuyện ném đá. Ném đá chẳng qua là kết quả của nhiều khía cạnh thông thường: thấy quan vỗ tay thì vỗ tay theo bất luận hay dở đúng sai; đến mức một người khóc cả làng cũng bắt chước khóc theo; rồi bệnh ăn theo nói leo, bợ đít, bưng bô... kể cả cái món thời trang đồng phục đang được khuếch trương ở trường học. Bầy đàn là trạng thái nô dịch.


Cái gọi là bầy đàn đúng nghĩa trên khác hẳn với hành vi đám đông "ném đá" trên mạng vào một sự vụ bất công nào đó. Bởi sự ném đá trên mạng là hành vi có ý thức của một cộng đồng, giống như hình thức biểu tình chống độc tài mà không chấp nhận bị độc tài sai khiến theo ý chí quyền lực của nó. Trong trường hợp này, nếu vẫn gọi là bầy đàn thì chính sự tổ chức xã hội bầy đàn đã thành gậy ông đập lưng ông. Giống như bầy đàn sư tử đến lúc đứng lên làm thịt Sư Tử Chúa để thiết lập một bầy đàn mới vậy.


Rốt cuộc, kẻ nào nhân danh văn hóa, đạo đức rủa sả vào đám đông, kẻ đó không cao hơn động vật. Chỉ khác là anh ta tự hào thấy mình là kẻ đứng đầu trong cái bầy đàn đó. Anh ta rủa sả vào bầy đàn mà quên chính mình đã giao hoan theo lối quần hôn tạp hôn và sinh sản ra bầy đàn.


Chu Mộng Long


(FB Chu Mộng Long)